Περίεργη ένταση γύρω από το κρέας halal

Πριν από ένα μήνα ανέκυψε ένα ζήτημα μεγάλης έντασης στη Μεγάλη Βρετανία γύρω από το κρέας halal (το ειδικών προδιαγραφών κρέας που καταναλώνουν οι μουσουλμάνοι). Συγκεκριμένα, έγιναν καταγγελίες από μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδες ότι δεν υπάρχει σήμανση στα κρέατα halal κι έτσι ο καταναλωτής ενδεχομένως να το τρώει χωρίς να είναι όμως επιλογή του.

Στον απόηχο αυτής της διαμάχης, στην οποία ενεπλάκησαν η Βρετανική Κτηνιατρική Εταιρεία, σούπερ μάρκετ, η βιομηχανία του κρέατος και το Υπουργείο Γεωργίας της χώρας, προέκυψε ένα αναλόγου φύσεως ζήτημα και στην Ελλάδα, όπως διαβάζουμε σε τοπικά Μέσα Ενημέρωσης της Θράκης. Συγκεκριμένα, “υπάλληλοι – κάτοικοι Ν. Ξάνθης” με ενυπόγραφη επιστολή τους κατήγγειλαν ότι μερικά κρεοπωλεία πωλούν κρέας halal σε μη-μουσουλμάνους καταναλωτές, χωρίς αυτοί οι τελευταίοι να το γνωρίζουν και να έχουν το δικαίωμα επιλογής.

Η συνέχεια του θέματος, έφερε στην επιφάνεια “ψιθύρους” (βασισμένους σε πραγματικά ή όχι γεγονότα, δεν το γνωρίζουμε) ότι από κάποιους κύκλους δίνεται συγκεκριμένη κατεύθυνση στο μουσουλμανικό πληθυσμό να αγοράζει μόνο από μουσουλμανικά κρεοπωλεία, γιατί διαθέτουν κρέας που έχει προέλθει από ειδική διαδικασία σφαγής και είναι “διαβασμένα” με συγκεκριμένη… ιερή ευχή.

Για όποιον δεν ζει στις περιοχές αυτές, μας είπαν κάτοικοι του Ν. Ξάνθης, μπορεί το θέμα να φαντάζει ήσσονος σημασίας ή ακόμη και αστείο. Όποιος όμως γνωρίζει τα πράγματα, ξέρει ότι η κακή διαχείριση ακόμη και ενός τέτοιου ζητήματος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις των μουσουλμανικών με τους χριστιανικούς πληθυσμούς. Δεν θέλουν πολύ οι φανατικοί και των δύο πλευρών, για να δημιουργήσουν ένταση, όπως έχει φανεί και άλλες φορές στο παρελθόν.

Από εκεί και πέρα, είναι πραγματικά ένα παράδοξο, το κρέας να διχάζει τους ανθρώπους. Είναι σαφές ότι απαραιτήτως πρέπει να γίνεται σεβαστό το δικαίωμα στη θρησκευτική επιλογή και σε όσα (νόμιμα) αυτή συνεπάγεται. Με πίστη που χάνεται βαθιά μέσα στους αιώνες, οι Μουσουλμάνοι θεωρούν πως σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα οφείλουν να δηλώνουν την απόλυτη προσήλωσή τους στον Αλλάχ, και αποτέλεσμα αυτής της δοξασίας είναι ο διαχωρισμός των τροφίμων σε halal (ευλογημένο) και haram (απαγορευμένο). Το κρέας δηλαδή θα πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις προκειμένου να χαρακτηριστεί ως halal. Επάνω σε αυτή τη διαφοροποίηση έχει δομηθεί μια παγκόσμια αγορά (πάνω από το ¼ του πληθυσμού στον πλανήτη είναι μουσουλμάνοι).

Είναι εξίσου σαφές ότι στον καταναλωτή επιβάλλεται να προσφέρεται το δικαίωμα της ενημέρωσης και της επιλογής. Όχι μόνο από ηθική, αλλά και από νομική άποψη. Ο Κανονισμός 178/2002 ορίζει ότι το βόειο κρέας που ακολουθεί τον θρησκευτικό τρόπο παραγωγής πρέπει να σημαίνεται ως τέτοιο, ώστε ο καταναλωτής να ξέρει τι αγοράζει. Έτσι, σε όλη τη διαδικασία παραγωγής πρέπει το κρέας να συνοδεύεται από την αντίστοιχη σήμανση. Το αυτό πρέπει να συμβαίνει και στο σημείο πώλησης. Και πρέπει όλη η διαδικασία να ελέγχεται.

Το πραγματικό ερώτημα σε όλη αυτή την ιστορία πηγαίνει τελικά πέρα από το κρέας. Αφορά το δικαίωμα στην επιλογή, που έχει κάθε άνθρωπος σε αυτή την κοινωνία. Είναι δικαίωμα (είτε συμφωνούμε είτε όχι, είτε το θεωρούμε ανορθολογικό είτε όχι) να πιστεύει κανείς ότι το κρέας διαχωρίζεται σε ευλογημένο και μη-ευλογημένο. Είναι δικαίωμα να ενημερώνεται και να επιλέγει αυτό που θέλει εκεί που το βρίσκει. Είναι δικαίωμα να τηρεί τις παραδόσεις της θρησκείας του, αφ’ ης στιγμής δεν έχει τεθεί από πουθενά ζήτημα υγιεινής του προϊόντος. Και είναι υποχρέωση της συντεταγμένης Πολιτείας να διασφαλίσει αυτά τα δικαιώματα, να διασφαλίσει την τήρηση των νόμων, να διασφαλίσει ότι (ακόμη και) το κρέας δεν θα είναι αντικείμενο πολιτικής και θρησκευτικής εκμετάλλευσης…