Έπειτα από τους στόχους που πρότεινε η Επιτροπή, οι οποίοι όμως δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στις φιλοδοξίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι υπουργοί περιβάλλοντος της ΕΕ προχώρησαν σε μια κοινή θέση αναφορικά με την αναθεώρηση της οδηγίας που αφορά τα απόβλητα τροφίμων και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Μετά την έγκριση του συμβιβαστικού κειμένου, που συμφωνήθηκε στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος τη Δευτέρα 17 Ιουνίου, το Συμβούλιο είναι πλέον σε θέση να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την αναθεώρηση της οδηγίας για τα απόβλητα τροφίμων και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Το κείμενο που εγκρίθηκε στο Συμβούλιο παρέχει τη δυνατότητα καθορισμού στόχων για τα βρώσιμα τρόφιμα έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027, όταν η Επιτροπή θα επανεξετάσει τους στόχους για το 2030.
Φιλόδοξοι οι στόχοι για τα απόβλητα τροφίμων;
«Η σημερινή συμφωνία αντιπροσωπεύει ένα κρίσιμο βήμα προς μια πιο βιώσιμη και κυκλική ευρωπαϊκή οικονομία», δήλωσε ο Alain Maron, Υπουργός της Κυβέρνησης της Περιφέρειας των Βρυξελλών-Πρωτεύουσας, υπεύθυνος για την κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, την ενέργεια και τη συμμετοχική δημοκρατία.
Τον περασμένο Μάρτιο το Κοινοβούλιο ζήτησε δεσμευτικούς στόχους μείωσης των απορριμμάτων:
- 20% στην επεξεργασία και παρασκευή τροφίμων
- 40% κατά κεφαλήν σε λιανική, εστιατόρια, catering και νοικοκυριά έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030.
Η φιλοδοξία των στόχων αυτών αποτελεί ένα από τα πιο επίμαχα θέματα συζήτησης, με το Συμβούλιο να ακολουθεί τους στόχους που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ζητώντας μείωση κατά 10% στην επεξεργασία και μεταποίηση απορριμμάτων και κατά 30% μείωση κατά κεφαλήν στους τομείς του λιανικού εμπορίου, της εστίασης, των εστιατορίων και των νοικοκυριών.
Με την έναρξη της Πράσινης Συμφωνίας για την Ευρώπη τον Δεκέμβριο του 2019, η ΕΕ επιβεβαίωσε την αποφασιστικότητά της να φθάσει στο ήμισυ της κατά κεφαλήν ποσότητας απορριμμάτων τροφίμων, τόσο σε επίπεδο διανομής όσο και σε επίπεδο κατανάλωσης έως το 2030, σύμφωνα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG) του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), περίπου το ένα τρίτο όλων των τροφίμων που παράγονται στον κόσμο χάνεται ή σπαταλάται σε κάποιο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Στην ΕΕ, σχεδόν 59 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων χάνονται κάθε χρόνο. Αυτό ισοδυναμεί με 131 κιλά απορριμμάτων ανά άτομο ανά έτος.
Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Virginijus Sinkevičius δήλωσε «είμαι ενθουσιασμένος που οι χώρες της ΕΕ πέτυχαν έναν συμβιβασμό για μια φιλόδοξη δράση σε εθνικό επίπεδο, που σέβεται τις δεσμεύσεις του ΟΗΕ για τον στόχο αειφόρου ανάπτυξης για τη σπατάλη τροφίμων. Αν και είμαστε φιλόδοξοι, ανησυχούμε για τη σκοπιμότητα του συντελεστή διόρθωσης σε επίπεδο επεξεργασίας». Σύμφωνα με τον ίδιο, παρά την ετήσια διακύμανση στη δημιουργία απορριμμάτων τροφίμων από τη βιομηχανία τροφίμων, οι μελέτες επιπτώσεων δείχνουν ότι «τα απόβλητα σε επίπεδο επεξεργασίας μειώνονται σε απόλυτες τιμές».
«Χαιρετίζω τη σημερινή γενική προσέγγιση του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την πρότασή μας για το πλαίσιο για τα απόβλητα που θα μας βοηθήσει να μειώσουμε σημαντικά τη σπατάλη τροφίμων και να ενισχύσουμε την επισιτιστική μας ασφάλεια», έγραψε επίσης στο Twitter η Επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδη, τη Δευτέρα.
«Θα προτιμούσαμε κάτι πιο φιλόδοξο», είπε η Steffi Lemke, Γερμανίδα υπουργός Περιβάλλοντος, με την Ολλανδή συνάδελφό της. Στη Γερμανία, ο νόμος απαιτεί μείωση των απορριμμάτων κατά 35% για όλους τους τομείς έως το 2025.
Ομοίως, στη Γαλλία, ο νόμος θέτει ως στόχο τη μείωση της σπατάλης τροφίμων κατά 50% έως το 2025, δηλαδή μια μέση ετήσια μείωση 5% μεταξύ 2013 και 2025.
«Η Γαλλία έχει λάβει ισχυρά μέτρα, όπως η απαγόρευση της καθιστώντας τα βρώσιμα τρόφιμα ακατάλληλα για κατανάλωση, η επιβολή διαγνωστικών απορριμμάτων ή η υποχρέωση προσφοράς απούλητων τροφίμων», πρόσθεσε ο Γάλλος εκπρόσωπος Cyril Piquemal.
Ο Anikó Raisz, Υπουργός Περιβάλλοντος και Κυκλικής Οικονομίας στο Υπουργείο Ενέργειας στην Ουγγαρία, επεσήμανε ότι ο συμβιβασμός ήταν επαρκής, καθώς απέφευγε «να τεθεί σε κίνδυνο η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Ελπίζουμε ότι το κείμενο που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο (…) θα οδηγήσει σε πολιτική συμφωνία», πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας ότι η Ουγγαρία θα αναλάβει τα ηνία αυτού του φακέλου την 1η Ιουλίου.
Μεγαλύτερη ευελιξία
Ενώ το γενικό πλαίσιο της πρότασης έχει διατηρηθεί, «προστέθηκαν ορισμένες ευελιξίες, για να βοηθηθούν τα κράτη μέλη να επιτύχουν αυτούς τους στόχους», πρόσθεσε ο Alain Maron και συνέχισε τονίζοντας ότι «Η γενική προσέγγιση επιτρέπει στα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν επίσης το 2021, το 2022 ή το 2023 ως έτη αναφοράς, καθώς τα δεδομένα του 2020 ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να μην είναι αντιπροσωπευτικά λόγω της πανδημίας COVID-19».
Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης στην εισαγωγή δύο «διορθωτικών παραγόντων», έναν για τον τουρισμό και έναν άλλο για το «επίπεδο παραγωγής» στον τομέα της επεξεργασίας και της μεταποίησης τροφίμων, καθώς αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν την παραγωγή απορριμμάτων τροφίμων.
Πηγή: Euractiv