Σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για την ταξινόμηση, την επισήμανση και τη συσκευασία των χημικών προϊόντων (κανονισμός CLP), κατέληξαν το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο κανονισμός επικαιροποιεί την ισχύουσα νομοθεσία του 2008 της Ε.Ε. και αποσκοπεί στην αποσαφήνιση των κανόνων για την επισήμανση των χημικών ουσιών και για τις απαιτούμενες πληροφορίες για τα χημικά προϊόντα που πωλούνται στο διαδίκτυο.
Η προσωρινή συμφωνία προσαρμόζει τον κανονισμό CLP σε διάφορες μορφές εμπορίου (όπως το διαδικτυακό εμπόριο ή το εμπόριο προϊόντων επαναπλήρωσης), προωθεί την κυκλικότητα των χημικών προϊόντων, καθιστά τις ετικέτες σαφέστερες και πιο κατανοητές (συμπεριλαμβανομένης της ψηφιακής επισήμανσης) και διασφαλίζει υψηλό επίπεδο προστασίας από τους χημικούς κινδύνους.
«Η αναθεώρηση του κανονισμού CLP θα φέρει την ψηφιακή και κυκλική οικονομία στον τομέα των χημικών προϊόντων. Με τους νέους κανόνες, οι καταναλωτές θα έχουν στη διάθεσή τους όλες τις απαραίτητες πληροφορίες τόσο σε έντυπη όσο και σε ψηφιακή μορφή, ανεξάρτητα από το αν τις αγοράζουν σε καταστήματα, χύδην ή διαδικτυακά», δήλωσε ο Υπουργός Βιομηχανίας και Τουρισμού της Ισπανίας, Jordi Hereu i Boher.
Σαφέστερες πληροφορίες σχετικά με τους χημικούς κινδύνους
Η διάδοση νέων εμπορικών τάσεων (όπως οι διαδικτυακές αγορές ή η επαναχρησιμοποίηση περιεκτών για χύδην αγορά), σε συνδυασμό με την εμφάνιση νέων κινδύνων που συνδέονται με τη χρήση χημικών προϊόντων (π.χ. της παρουσίας ενδοκρινικών διαταρακτών ή της μακράς διάρκειας ζωής ορισμένων ουσιών) κατέστησαν απαραίτητη την επικαιροποίηση του υφιστάμενου κανονισμού του 2008.
Ο προτεινόμενος κανονισμός αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, σε συνδυασμό με ευκολότερη πρόσβαση σε επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους των χημικών ουσιών και απλουστευμένους κανόνες επισήμανσης.
Ο προτεινόμενος κανονισμός εισάγει επίσης και άλλα μέτρα, μεταξύ των οποίων:
- Καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για όλους τους παράγοντες για την παροχή πληροφοριών, σχετικά με τους κινδύνους των χημικών προϊόντων, που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ.
- Κοινοποίηση χημικών κινδύνων, μεταξύ άλλων και στο διαδίκτυο, μέσω απλούστερων και σαφέστερων απαιτήσεων επισήμανσης και διαφήμισης (δηλ. ελάχιστο μέγεθος γραμματοσειράς για τις ετικέτες των χημικών προϊόντων).
- Νέες εξουσίες για την Επιτροπή (πέραν των κρατών μελών και της βιομηχανίας) για την επιτάχυνση της διαδικασίας προσδιορισμού επικίνδυνων ουσιών και για την υποβολή των αναγκαίων προτάσεων ταξινόμησης.
- Ειδικοί κανόνες για τα επαναπληρούμενα χημικά προϊόντα, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να αγοράζουν και να χρησιμοποιούν με ασφάλεια χημικά προϊόντα, όπως χημικά προϊόντα οικιακής φροντίδας, που πωλούνται χύδην.
Κύρια στοιχεία της συμφωνίας
Για ουσίες με περισσότερα του ενός συστατικά (MOCS), η προσωρινή συμφωνία περιλαμβάνει 5ετή παρέκκλιση για τις MOCS από φυτά ή μέρη φυτών που δεν είναι χημικώς τροποποιημένες. Μετά την παρέλευση αυτού του χρονικού διαστήματος, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει νέα νομοθεσία για τα εν λόγω προϊόντα, βάσει επιστημονικής έκθεσης. Άλλα MOCS, όπως τα πετροχημικά προϊόντα, θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε από τους συννομοθέτες καθορίζει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για την εναρμονισμένη ταξινόμηση των ουσιών σε όλες τις φυσικές καταστάσεις. Ο συμβιβασμός διευκρινίζει ότι ο κανονισμός εφαρμόζεται επίσης στις διαδικτυακές πωλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των αγορών σε ψηφιακές αγορές.
Το συμβιβαστικό κείμενο απαιτεί τα περισσότερα χημικά προϊόντα να φέρουν φυσική ετικέτα, ενώ η ψηφιακή ετικέτα μπορεί επίσης να αποτελεί επιλογή για τους προμηθευτές. Εισάγει επίσης μέτρα για να καταστούν οι ετικέτες σαφέστερες και πιο ευανάγνωστες, ιδίως για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Για ορισμένα προϊόντα, ο προμηθευτής μπορεί να παρέχει δεδομένα αποκλειστικά ψηφιακής μορφής, αν και ο καταναλωτής μπορεί πάντα να ζητήσει φυσικό αντίγραφο των πληροφοριών του προϊόντος.
Για τα προϊόντα που αγοράζονται σε σταθμούς επαναπλήρωσης, η προσωρινή συμφωνία αποσκοπεί στη μείωση των σχετικών κινδύνων (υπερπλήρωση, μόλυνση, λειτουργία από παιδιά κ.λπ.).
Τέλος, η προσωρινή συμφωνία ευθυγραμμίζει διαφορετικές διατάξεις σχετικά με τις νέες τάξεις κινδύνου, ώστε να αποφεύγεται η αλληλεπικάλυψη με τις εν εξελίξει εκτιμήσεις που διενεργούνται επί του παρόντος στο πλαίσιο διαφορετικών νομοθεσιών.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Η αναθεώρηση του κανονισμού CLP, παράλληλα με την προγραμματισμένη αναθεώρηση του κανονισμού REACH, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής για τη βιωσιμότητα των χημικών προϊόντων, η οποία αποτελεί βασική συνιστώσα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η πρόταση της Επιτροπής υποβλήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2022 και το Συμβούλιο έδωσε εντολή για την έναρξη διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 30 Ιουνίου 2023.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να προσυπογραφεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.