Το μέλλον της ελληνικής βοοτροφίας

Μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση για την ελληνική βοοτροφία έκανε στην πρόσφατη συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (Τρίκαλα, Σάββατο 15/1) ο αντιπρόεδρος του ΣΕΚ Αλέξανδρος Ζαγορίτης. Όπως τόνισε η ελληνική βοοτροφία "δεν είναι μόνο ένας τομέας αναγκαίος για την πολιτεία με σκοπό να καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες των μελών της. Μπορεί να αποτελέσει ένα πυλώνα ανάπτυξης δίνοντας ιδιαίτερα μεγάλη προστιθέμενη αξία στην Ελληνική οικονομία".

Στην ομιλία του ο κ. Ζαγορίτης παρουσίασε μια ακτινογραφία της ελληνικής βοοτροφίας, η οποία έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

α. μεγάλος αριθμός μονάδων μικρής σχετικά δυναμικότητας – μονάδες με θηλάζουσες αγελάδες (συνήθως ελεύθερης βοσκής ζώα για αναπαραγωγή και πάχυνση παραγώγων)

β. μονάδες πάχυνσης μόσχων, με ζώα που εισάγονται από χώρες της Ε.Ε. (κυρίως Γαλλία, Τσεχία, Ρουμανία) – τα αγοραζόμενα προς πάχυνση ζώα είναι συνήθως μοσχάρια ηλικίας 8-9 μηνών και ζώντος βάρους 300-350 κιλών (μεγάλη επιβάρυνση του κοστολογίου με την αρχική τιμή αγοράς).

γ. παράλληλη πάχυνση αρσενικών μόσχων γαλακτοπαραγωγών φυλών από μονάδες γαλακτοπαραγωγής.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα σημεία που κατά την άποψή του πρέπει να συγκλίνουν οι προσπάθειες για την μελλοντική επιβίωση της κρεοπαραγωγού βοοτροφίας:

1. Την ανάπτυξη του τομέα γενετικής βελτίωσης και αναπαραγωγής των ζώων. Φυλές παραγωγικών Βοοειδών. Τι είναι Ελληνική Φυλή. Παγκόσμιες φυλές κρεοπαραγωγικών βοοειδών. Αναγκαία η καθιέρωση των ελληνικών κρεοπαραγωγών φυλών με βάση τα υπό δημιουργία γενεαλογικά βιβλία. Δημιουργία γενεαλογικών βιβλίων τα οποία θα στοχεύουν στην ποιοτική αναβάθμιση του ζωικού κεφαλαίου και θα ελέγχονται αυστηρά από τους εποπτικούς φορείς. Ίδρυση φορέων αναπαραγωγής, όπως ισχύει και στις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. (Αναπαραγωγική επάρκεια των εκτροφών!)
2. Την εξυγίανση του ζωικού κεφαλαίου. Ύπαρξη ακόμη παραγωγικών νοσημάτων που αφορούν την δημόσια υγεία και την παραγωγική ικανότητα των ζώων (τα οποία νοσήματα έχουν εξαλειφθεί εδώ και δεκαετίες από τις άλλες χώρες από όπου κάνουμε εισαγωγές βόειου κρέατος). Υφιστάμενη ανεπάρκεια και αναποτελεσματικότητα των υγειονομικών μέτρων που απαιτούνται για την εκρίζωση ασθενειών που ενδιαφέρουν τη δημόσια υγεία και των οικονομικών ασθενειών από το ζωικό κεφάλαιο.
3. Τον εξορθολογισμό του συντελεστή κόστους της παραγωγής (διατροφή). Το μεγαλύτερο κόστος των κτηνοτροφικών προϊόντων είναι το κόστος διατροφής του ζωικού κεφαλαίου, που στη χώρα μας ανέρχεται στο 70% του κόστους παραγωγής τους, επομένως η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας σχετίζεται άμεσα με την ύπαρξη ποιοτικών ζωοτροφών και βοσκήσιμων εκτάσεων. Αξιοποίηση βοσκότοπων, παραγωγή ζωοτροφών στον τόπο παραγωγής του κρέατος (ακαλλιέργητες εκτάσεις), νέες ζωοτροφές (ψυχανθή όπως βίκος, λούπινα), ποιότητα χονδροειδών ζωοτροφών (το μεγάλο κενό στους Έλληνες κτηνοτρόφους). H ποιότητα της διατροφής επηρεάζει άμεσα την αναπαραγωγή και την παραγωγή.
4. Τις επενδύσεις σε σύγχρονες κτιριακές κατασκευές και υποδομές. Πέραν του κόστους διατροφής ένας ακόμα τομέας που χρήζει εξορθολογισμού είναι αυτός των κατασκευών των σταβλικών εγκαταστάσεων. Σήμερα το κόστος των εγκαταστάσεων αυτών είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη σχεδίων βελτίωσης και ποιο σημαντικό την είσοδο νέων ανθρώπων στην κτηνοτροφία. Η μέχρι σήμερα πρακτική της δημιουργίας βαριών κατασκευών που πηγάζει από πολεοδομικές επιταγές άσχετες με την μοντέρνα κτηνοτροφία και βοοτροφία πρέπει να αντικατασταθεί από ένα πλαίσιο που προκρίνει τις πρακτικές με ιδιαίτερα λειτουργικά χαρακτηριστικά (ευάερες, ευήλιες, κτλ.) κατασκευές.
5. Την βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων (διατροφή – εκτροφή). Η ποιότητα των κτηνοτροφικών προϊόντων και κυρίως του κρέατος έχει άμεση σχέση με την ποιότητα της διατροφής των ζώων και το σύστημα/μέθοδο εκτροφής. Όσον αφορά την διατροφή είναι αναγκαία η θέσπιση κανόνων για τον έλεγχό των ζωοτροφών από το στάδιο της καλλιέργειας μέχρι το στάδιο της κατανάλωσής τους από τα ζώα. Σκοπός να διασφαλιστεί ο αποκλεισμός της κατανάλωσης τέτοιων ζωοτροφών που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την θρεπτική αξία του σιτηρεσίου, την υγεία των ζώων την ποιότητα των ζωοκομικών προϊόντων και την διείσδυση βλαβερών ουσιών μέσα στην τροφική αλυσίδα. Όσον αφορά την εκτροφή του ζώου δεν έχουμε διαχειριστικά πρότυπα εκτροφής τα οποία να μπορούν να συμβουλευτούν οι κτηνοτρόφοι για να επιτύχουν τα μέγιστα ποιοτικά αποτελέσματα. Αυτό που αρκετοί κτηνοτρόφοι γνωρίζουν μέσα από την εμπειρία τους ότι αν το ζώο δεν ταϊστεί σωστά όταν είναι μικρό ή αρρωστήσει μικρό και πάρει το μεγαλύτερο μέρος του βάρους του σε μεγάλη ηλικία, θα έχει πολύ περισσότερο λίπος και κακή διάπλαση σφαγίου!
6. Την πιστοποίηση και προώθηση των κτηνοτροφικών προϊόντων. Η κατοχύρωση και πιστοποίηση των κτηνοτροφικών προϊόντων η οποία θα περιλαμβάνει και τις υποδομές τυποποίησης και εμπορίας τους παράλληλα με ηλεκτρονικά προγράμματα ιχνηλασιμότητας είναι το κλειδί για την διατήρηση της εμπιστοσύνης του Έλληνα καταναλωτή. Επίσης είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για την εξωστρεφή προώθηση των προϊόντων αυτών.
7. Την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Τρεις είναι οι βασικές κατευθύνσεις/επιδιώξεις: (α) Σωστή διαχείριση των βοσκοτόπων (με βάση τα ιδιαίτερα τοπικά γεωγραφικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά), (β) την αποφυγή ρύπανσης του περιβάλλοντος από ζωικά απόβλητα και (γ) την αποδοτικότερη παραγωγή που μειώνει αντίστοιχα την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Καταλήγοντας ο κ. Ζαγορίτης αναφέρθηκε στα καθήκοντα της ελληνικής πολιτείας: «Για να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα η πολιτεία οφείλει να σταθεί αρωγός της βοοτροφίας, μέσα από θεσμικές παρεμβάσεις, ελέγχους καλής λειτουργίας της όλης αλυσίδας, υποστήριξης μέσα από ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης. Ίσως αυτή τη στιγμή το ποιο σημαντικό είναι η ύπαρξη ενός ξεκάθαρου θεσμικού πλαισίου και αρμοδιοτήτων που να ελευθερώνει τον Έλληνα βοοτρόφο να αφοσιωθεί στο κύριο αντικείμενο του, την ποιοτική παραγωγική ανάπτυξη της μονάδας του. Οι βοοτρόφοι από την πλευρά τους πρέπει να κατανοήσουν την ανάγκη ουσιαστικής και διαρκής επιμόρφωσης και εκμάθησης, κυρίως σε θέματα διαχείρισης κόστους, ζωοτροφών και αναπαραγωγής. Η φύση της εργασίας όμως όπως και οι γεωγραφικές αποστάσεις από τα κέντρα που διαθέτουν τις απαραίτητες δομές και προσωπικό για την επιμόρφωση τους καθιστά αναγκαίο ένα διαφορετικό μοντέλο διάδοσης των προγραμμάτων αυτών».