Οι πόροι, αγκάθι στην πορεία της ΚΑΠ

Το θέμα της συχνής εμφάνισης κρουσμάτων της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων καθώς και ο κίνδυνος επέκτασης της νόσου στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης απασχόλησε το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας που συνεδρίασε χθες στις Βρυξέλλες. Το ζήτημα αυτό έχει δημιουργήσει μεγάλο προβληματισμό και ο Έλληνας υπουργός Κ. Σκανδαλίδης τόνισε την ανάγκη να ενισχυθούν οι προληπτικές δράσεις της Επιτροπής και οι έλεγχοι στα σύνορα ώστε να αυξηθεί η προστασία του ζωικού κεφαλαίου από μεταδοτικά νοσήματα που ενδημούν σε γειτονικές χώρες. Υποστήριξε ακόμη ότι τέτοιου είδους δράσεις πρέπει να χρηματοδοτούνται από τον κοινοτικό προϋπολογισμό ώστε να προστατεύεται η ζωική παραγωγή και αντίστοιχα το εισόδημα των κτηνοτρόφων.

Το βασικό θέμα του Συμβουλίου όμως ήταν «η ΚΑΠ με ορίζοντα το 2020» και η συζήτηση επικεντρώθηκε στα περιβαλλοντικά και δημόσια αγαθά που προσφέρει η γεωργία και ιδιαίτερα στα μέτρα που πρέπει να ενσωματωθούν στην μελλοντική ΚΑΠ ώστε να εξασφαλίζεται η αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων και να αντιμετωπισθεί η κλιματική αλλαγή.

Στο θέμα αυτό ο κ. Σκανδαλίδης υποστήριξε ότι «για να υποστηρίξει η ΚΑΠ τους φιλόδοξους στόχους μας για το περιβάλλον και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας, πρέπει αν εξοπλιστεί με τα αναγκαία εργαλεία και τους ανάλογους πόρους. Όσο δεν έχουμε προϋπολογισμό, η συζήτηση δεν μπορεί παρά να είναι γενική».

Ονομάτισε την ΚΑΠ ως τον βασικό ρυθμιστή που θα εγγυηθεί την αειφορία και θα διασφαλίσει την παροχή δημόσιων αγαθών και για το σκοπό αυτό θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν τόσο οι βέλτιστες πρακτικές στην παραγωγή, έργο του πρώτου πυλώνα, όσο και οι πράσινες υποδομές, έργο του δεύτερου πυλώνα. «Σε ό,τι αφορά τον πρώτο πυλώνα, εφαρμόζεται ήδη η πολλαπλή συμμόρφωση, η οποία βέβαια χρειάζεται απλούστευση. Για την ενδυνάμωση αυτής της πολιτικής, η «πράσινη ενίσχυση», όπως προτείνεται από την Επιτροπή, μπορεί να είναι μια θετική εξέλιξη, με την προϋπόθεση ότι θα ξεκαθαρισθούν οι επικαλύψεις με τον δεύτερο πυλώνα και ότι τα μέτρα που θα υιοθετηθούν θα είναι απλά και κατανοητά από τους γεωργούς. Τα κίνητρα που πρέπει να θεσπιστούν για τους γεωργούς θα πρέπει να διαφοροποιούνται ανάμεσα στις υπερεντατικές εκμεταλλεύσεις, που επιβαρύνουν το περιβάλλον για να έχουν καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα και στις εκτατικές εκμεταλλεύσεις, που αντανακλούν τις φυσικές και κλιματικές ιδιαιτερότητες των περιφερειών και εκ των πραγμάτων έχουν μικρότερη πρόσοδο από την αγορά.

Τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα πάντως, για το έδαφος, το νερό, τη βιοποικοιλότητα, το τοπίο, πρέπει να αποτελέσουν τον κορμό του δεύτερου πυλώνα, για τον οποίο απαιτείται ουσιαστική χρηματοδότηση, ανάλογη με τους στόχους που θέτουμε.

Η στρατηγική Ευρώπη 2020, για την ανάπτυξη και την απασχόληση, έχει κύριο μοχλό την καινοτομία και επομένως την έρευνα. Η γεωργία είναι ουσιαστική παράμετρος για τους αναπτυξιακούς στόχους της ΕΕ. Η έρευνα και η καινοτομία επομένως θα πρέπει να ενταχθεί κυρίως στις οριζόντιες και διαρθρωτικές πολιτικές της Ένωσης. Η αξιοποίηση της καινοτομίας στη γεωργία μπορεί παράλληλα να στηριχθεί και από τον δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ. Οι επαναλαμβανόμενες φυσικές διατροφικές και οικονομικές κρίσεις απέδειξαν ότι τα σημερινά εργαλεία της ΚΑΠ είναι ανεπαρκή για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Η νέα ΚΑΠ οφείλει να περιλάβει ουσιαστικότερα μέσα με ξεχωριστή χρηματοδότηση. Τα εργαλεία του πρώτου πυλώνα πρέπει να είναι ευέλικτα και να καλύπτουν κινδύνους που πλήττουν την παραγωγή και το εισόδημα, για τους οποίους δεν ευθύνεται ο γεωργός. Ο δεύτερος πυλώνας πρέπει να ενθαρρύνει μέτρα όπως:

• Η παραγωγή ανανεώσιμων μορφών ενέργειας για την αυτάρκεια των αγροτικών εκμεταλλεύσεων

• Η προώθηση συστημάτων εξοικονόμησης νερού και η κατασκευή μικρών έργων αποθήκευσής του

• Η προστασία του εδάφους από τη διάβρωση

• Η αξιοποίηση της βιομάζας για παραγωγή ενέργειας

• Η εφαρμοσμένη έρευνα για εναλλαγή καλλιεργειών που προσαρμόζονται στις αλλαγές του κλίματος».