Τις τελευταίες τάσεις και προοπτικές για βασικές γεωργικές αγορές, παρουσιάζει η εαρινή έκδοση 2024 της έκθεσης βραχυπρόθεσμων προοπτικών για τις γεωργικές αγορές της ΕΕ, που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε αυτή σημειώνεται πως οι γεωργοί της ΕΕ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολυάριθμες προκλήσεις που σχετίζονται με το κόστος των εισροών, το οποίο παραμένει σε μεγάλο βαθμό πάνω από τα προ COVID επίπεδα, παρά την πρόσφατη πτωτική τάση ορισμένων εξ αυτών.
Καιρικά φαινόμενα και γεωπολιτικές συγκρούσεις
Οι αβεβαιότητες για τους αγρότες προκύπτουν, επίσης, από τα απρόβλεπτα ακραία καιρικά φαινόμενα, τις γεωπολιτικές συγκρούσεις που ασκούν πίεση στις γεωργικές αγορές και οικονομικούς παράγοντες, όπως τα ακόμη υψηλά επιτόκια και το αυξημένο κόστος εργασίας. Οι τιμές των τροφίμων παραμένουν υψηλές, γεγονός που, σε συνδυασμό με τις χαμηλές προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης, περιορίζουν τη δυνατότητα ανάκαμψης της καταναλωτικής ζήτησης.
Οι καιρικές συνθήκες έχουν αποδειχθεί γενικά καλές για τις περισσότερες χειμερινές καλλιέργειες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, αλλά η υγρασία θα μπορούσε να αποτελέσει πρόκληση για ορισμένες βορειοδυτικές περιοχές της ΕΕ. Δεδομένου του απρόβλεπτου χαρακτήρα των ακραίων καιρικών φαινομένων και των απότομων αλλαγών που παρατηρήθηκαν κατά το τελευταίο έτος, οι τρέχουσες ενδείξεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή.
Η αναθεώρηση της ΚΑΠ και οι δείκτες τιμών
Από την αρχή του έτους, η Επιτροπή έχει λάβει σειρά βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για τη στήριξη των γεωργών της ΕΕ και την αντιμετώπιση των ανησυχιών τους, ιδίως όσον αφορά τον διοικητικό φόρτο και τη θέση τους στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) παρέχει επίσης ένα προβλέψιμο δίχτυ ασφαλείας για τους γεωργούς και ένα υποστηρικτικό πλαίσιο που συνοδεύει τη μετάβαση του τομέα προς μεγαλύτερη βιωσιμότητα.
Ο δείκτης τιμών των γεωργών της ΕΕ μειώθηκε σε σύγκριση με το επίπεδο του 2022, αλλά η μείωση αυτή δεν έχει ακόμη μεταδοθεί πλήρως στις τιμές των τροφίμων των μεταποιητών και των καταναλωτών, γεγονός που θα μπορούσε ενδεχομένως να ανακουφίσει περαιτέρω τους καταναλωτές. Ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην ΕΕ έχει σταθεροποιηθεί από τον Μάρτιο του 2023, έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο κατά 43% σε σύγκριση με το 2015. Σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, η αύξηση ήταν πιο σημαντική, όπως στην Πολωνία (+65%) ή στη Λιθουανία (+69%).
Οι διαρθρωτικές αλλαγές της κτηνοτροφίας
Ο τομέας της κτηνοτροφίας βιώνει διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες οφείλονται κυρίως στη μετατόπιση των προτιμήσεων των καταναλωτών από το βόειο κρέας στα πουλερικά και στους περιβαλλοντικούς περιορισμούς. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση βοείου κρέατος στην ΕΕ το 2023 μειώθηκε στα 9,7 κιλά (-4,7% σε ετήσια βάση). Η μείωση της κατανάλωσης θα μπορούσε να συνεχιστεί κατά 2,8% το 2024. Η παραγωγή βοείου κρέατος στην ΕΕ θα μπορούσε να συνεχίσει να μειώνεται και αυτό θα μπορούσε να διατηρήσει τις τιμές του βοείου κρέατος στην ΕΕ.
Η παραγωγή χοιρινού κρέατος στην ΕΕ παρουσιάζει παρόμοια μείωση με -6,6% το 2023. Η μείωση θα μπορούσε να επιβραδυνθεί στο 0,4% το 2024.
Η ζήτηση για πουλερικά, ως φθηνότερη πηγή πρωτεΐνης, εξακολουθεί να είναι υψηλή. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 3% το 2023 και θα μπορούσε να αυξηθεί κατά επιπλέον 2% το 2024. Οι εισαγωγές πουλερικών εξακολουθούν επίσης να είναι υψηλές.