Εάν δεν αναισθητοποιηθούν αποτελεσματικά, τα μικρά μηρυκαστικά όπως τα πρόβατα και οι κατσίκες μπορεί να βιώσουν έντονο πόνο και φόβο κατά τη θανάτωση. Μπορούν να γίνουν βελτιώσεις σε αυτή τη διαδικασία για τη μείωση του πόνου και του φόβου, σύμφωνα με την τελευταία γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) για την καλή διαβίωση των ζώων.
Έξω από τα σφαγεία, τα ζώα μπορούν να θανατωθούν για σκοπούς άλλους από την ανθρώπινη κατανάλωση. Εάν, για παράδειγμα, είναι μη παραγωγικά, τραυματισμένα ή άρρωστα στο τελικό στάδιο. Μπορεί επίσης να σκοτωθούν σε μεγάλη κλίμακα για τον έλεγχο ασθενειών ή τη διαχείριση καταστροφών. Στην πρώτη φάση της διαδικασίας τα ζώα χειρίζονται και μετακινούνται στο σημείο θανάτωσης και στη δεύτερη φάση συγκρατούνται και θανατώνονται.
Οι ειδικοί της EFSA σημείωσαν ότι και τα δύο βήματα μπορούν να προκαλέσουν ζητήματα καλής διαβίωσης και τόνισαν την ανάγκη να αναισθητοποιηθούν επαρκώς τα ζώα, ώστε να μην ανακτήσουν τις αισθήσεις τους πριν από τη θανάτωση. Έκαναν επίσης μια σειρά από συστάσεις σχετικά με τη σωστή χρήση των μεθόδων θανάτωσης για την ελαχιστοποίηση του πόνου και του φόβου.
Η νέα γνωμοδότηση της EFSA ακολουθεί προηγούμενες συμβουλές σχετικά με τη σφαγή μικρών μηρυκαστικών για ανθρώπινη κατανάλωση που δημοσιεύθηκαν το 2021. Νέες συμβουλές για την καλή μεταχείριση των ιπποειδών κατά τη σφαγή αναμένονται έως τα τέλη του 2024. Η εργασία της EFSA μας θα ενημερώσει τη συνεχιζόμενη αναθεώρηση του κανονισμού της ΕΕ για την προστασία των ζώων τη στιγμή της θανάτωσης.
Μεθοδολογία
Ο σκοπός της γνωμοδότησης της EFSA ήταν να αξιολογήσει τους κινδύνους και τις συνέπειες για την ευημερία που συνδέονται με τη θανάτωση προβάτων και κατσικιών στο αγρόκτημα.
Η όλη διαδικασία θανάτωσης χωρίστηκε στη Φάση 1 (προ-θανάτωση) που περιλάμβανε τις διαδικασίες (i) χειρισμό και μετακίνηση των ζώων στον τόπο θανάτωσης και (ii) περιορισμό των ζώων πριν από την εφαρμογή των μεθόδων θανάτωσης και στη Φάση 2, που περιλάμβανε αναισθητοποίηση και θανάτωση των ζώων.
Οι μέθοδοι θανάτωσης αιγοπροβάτων ομαδοποιήθηκαν σε τρεις κατηγορίες: (1) μηχανική, (2) ηλεκτρική και (3) θανατηφόρα ένεση. Προσδιορίστηκαν οι συνέπειες για την ευημερία που μπορεί να βιώσουν τα πρόβατα και οι κατσίκες κατά τη διάρκεια κάθε διαδικασίας (π.χ. χειρισμός του στρες, περιορισμός των κινήσεων και βλάβες ιστών κατά τη διάρκεια του περιορισμού) και προτάθηκαν μέτρα με βάση τα ζώα (ABM) για την αξιολόγησή τους.
Κατά την εφαρμογή της μεθόδου θανάτωσης, τα πρόβατα και οι κατσίκες θα αισθανθούν πόνο και φόβο εάν ζαλιστούν αναποτελεσματικά ή αν ανακτήσουν τις αισθήσεις τους. Τα ABM που σχετίζονται με την κατάσταση της συνείδησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την έμμεση αξιολόγηση του πόνου και του φόβου. Στη γνώμη συμπεριλήφθηκαν διαγράμματα ροής που περιλαμβάνουν ABM για τη συνείδηση ειδικά για κάθε μέθοδο θανάτωσης. Εντοπίστηκαν οι πιθανοί κίνδυνοι για την καλή διαβίωση για κάθε διαδικασία, μαζί με την προέλευσή τους και τα σχετικά προληπτικά και διορθωτικά μέτρα. Για κάθε διαδικασία αναπτύχθηκαν πίνακες αποτελεσμάτων που συνδέουν κινδύνους, συνέπειες για την ευημερία, ΑΒΜ, προέλευση, προληπτικά και διορθωτικά μέτρα. Προτάθηκαν μέτρα μετριασμού για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών στην ευημερία.