Ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ουκρανίας, για την επανεξέταση της σφαιρικής και σε βάθος ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (DCFTA) ΕΕ-Ουκρανίας. Η κατ’ αρχήν συμφωνία για την αναθεώρηση των διατάξεων περί απελευθέρωσης του εμπορίου στο πλαίσιο της συμφωνίας σύνδεσης, σηματοδοτεί μια νέα φάση για τη θέσπιση ενός μακροπρόθεσμου, προβλέψιμου και αμοιβαίου πλαισίου εντός του ευρύτερου πλαισίου της διαδικασίας προσχώρησης της Ουκρανίας. Λαμβάνει επίσης πλήρως υπόψη την ευαισθησία ορισμένων γεωργικών τομέων, την οποία εγείρουν τα κράτη μέλη της ΕΕ και οι γεωργοί.
Η επανεξέταση αυτή συμβάλλει στη σταδιακή ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ενιαία αγορά της ΕΕ και καταδεικνύει ότι η δέσμευση της ΕΕ να στηρίξει την Ουκρανία είναι πιο σταθερή από ποτέ. Μόλις εγκριθεί, η αναθεωρημένη DCFTA θα είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές, παρέχοντας ένα πλαίσιο για μακροπρόθεσμη οικονομική ασφάλεια και σταθερές εμπορικές σχέσεις.
«Με αυτή την εκσυγχρονισμένη συμφωνία, διασφαλίζουμε τις εμπορικές ροές από την Ουκρανία προς την Ευρώπη και τις παγκόσμιες αγορές. Και χτίζουμε επίσης γέφυρες ανθεκτικότητας και οικονομικής αλληλεγγύης απέναντι στον αδικαιολόγητο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας. Ταυτόχρονα, εξακολουθούμε να διαφυλάσσουμε τα συμφέροντα των αγροτών μας. Η θέση της Ουκρανίας είναι στην οικογένεια. Παραμένουμε προσηλωμένοι σε μια πορεία αμοιβαίας ανάπτυξης και σταθερότητας, η οποία θα οδηγήσει στην πλήρη ενσωμάτωσή της στην Ένωσή μας» δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Οι τρεις πυλώνες της συμφωνίας
Η εκσυγχρονισμένη συμφωνία διαρθρώνεται γύρω από τρεις βασικούς πυλώνες:
- Ισότιμοι όροι ανταγωνισμού: η νέα πρόσβαση στην αγορά εξαρτάται από τη σταδιακή ευθυγράμμιση της Ουκρανίας με τα σχετικά πρότυπα παραγωγής της ΕΕ, όπως η καλή μεταχείριση των ζώων, η χρήση φυτοφαρμάκων και κτηνιατρικών φαρμάκων. Η Ουκρανία αναμένεται να υποβάλλει κάθε χρόνο έκθεση σχετικά με την πρόοδό της στο θέμα αυτό. Η προσέγγιση αυτή συνάδει με τη λογική της διαδικασίας προσχώρησης της Ουκρανίας στην ΕΕ και την υιοθέτηση του κεκτημένου της ΕΕ.
- Μια ισχυρή ρήτρα διασφάλισης: και οι δύο πλευρές θα έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιήσουν μηχανισμό διασφάλισης που θα επιτρέπει τη θέσπιση κατάλληλων μέτρων σε περιπτώσεις στις οποίες οι εισαγωγές ενδέχεται να προκαλέσουν δυσμενείς επιπτώσεις σε οποιοδήποτε από τα μέρη. Στην περίπτωση της ΕΕ, η αξιολόγηση μιας πιθανής διαταραχής μπορεί να γίνει στο επίπεδο ενός ή περισσότερων κρατών μελών.
- Ενισχυμένες εμπορικές ροές: η αναθεωρημένη συμφωνία επιτυγχάνει ισορροπία μεταξύ της στήριξης του εμπορίου της Ουκρανίας με την ΕΕ και λαμβάνει πλήρως υπόψη τις ευαισθησίες ορισμένων γεωργικών τομέων και ενδιαφερόμενων μερών της ΕΕ. Η πρόσβαση στην αγορά που προέκυψε από τις διαπραγματεύσεις ποικίλλει: για τα πιο ευαίσθητα είδη, όπως η ζάχαρη, τα πουλερικά, τα αυγά, το σιτάρι, ο αραβόσιτος και το μέλι, υπάρχουν μόνο μέτριες αυξήσεις σε σύγκριση με την αρχική DCFTA· για άλλα προϊόντα, έχουν γίνει βελτιώσεις προς όφελος και των δύο πλευρών με βάση τις συμπληρωματικές αγορές μας· και τέλος, για ορισμένα μη ευαίσθητα προϊόντα, έχει συμφωνηθεί πλήρης ελευθέρωση.
Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν επίσης να διερευνήσουν μέτρα για να βοηθήσουν τους Ουκρανούς εξαγωγείς να φτάσουν στις παραδοσιακές αγορές τους σε τρίτες χώρες. Επιπλέον, η ΕΕ και η Ουκρανία συμφώνησαν να επανεξετάσουν την κατάσταση στο πλαίσιο της προόδου της όσον αφορά την οικονομική ολοκλήρωση και τις προοπτικές προσχώρησής της.
Τα επόμενα βήματα
Και οι δύο πλευρές θα εργαστούν τώρα για να τελειοποιήσουν τα τεχνικά στοιχεία της συμφωνίας. Τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ενημερωθούν σχετικά με τις λεπτομέρειες της συμφωνίας τις προσεχείς ημέρες.
Με την επιφύλαξη της τελικής κατ’ αρχήν νομικής αναθεώρησης της συμφωνίας, η ΕΕ και η Ουκρανία θα προχωρήσουν τώρα στις αντίστοιχες διαδικασίες τους για την επίσημη έγκριση της αναθεωρημένης DCFTA.
Από την πλευρά της ΕΕ, η Επιτροπή θα εγκρίνει πρόταση απόφασης του Συμβουλίου, προκειμένου να εγκρίνει τη συμφωνία. Στη συνέχεια, η συμφωνία θα εγκριθεί επίσημα από την Επιτροπή Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας.
Κοινή Δήλωση ευρωπαϊκών φορέων
Στο μεταξύ, ο AVEC (Σύνδεσμος Επεξεργαστών Πουλερικών και Εμπορίου Πουλερικών στις χώρες της ΕΕ), ο CEFS (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Παραγωγών Ζάχαρης), η CEPM (Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Παραγωγής Αραβοσίτου), η CIBE (Διεθνής Συνομοσπονδία Ευρωπαίων Καλλιεργητών Τεύτλων), η COPA-COGECA (Η ενωμένη φωνή των αγροτών και των συνεταιρισμών τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση), ο ePURE (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Ανανεώσιμων Πηγών Αιθανόλης), η EUWEP (Ευρωπαϊκή Ένωση Χονδρικής Εμπορίας Αυγών, Προϊόντων Αυγών, Πουλερικών και Κυνηγετικών Προϊόντων) και ο iEthanol (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Βιομηχανικής και Ποτών Αιθανόλης) έδωσαν στη δημοσιότητα την παρακάτω κοινή ανακοίνωση:
«Αναγνωρίζουμε τη σημερινή ανακοίνωση σχετικά με την ενημερωμένη εμπορική συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ουκρανίας. Οι τομείς μας απαιτούν βεβαιότητα, προβλεψιμότητα και πραγματικά ισότιμους όρους ανταγωνισμού για να παραμείνουν βιώσιμοι.
Ενώ υποστηρίζουμε την οικονομική ανθεκτικότητα της Ουκρανίας και το ευρωπαϊκό της μέλλον σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, σε αυτό το στάδιο, λαμβάνοντας υπόψη τις περιορισμένες πληροφορίες που παρέχονται, μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι το τελικό αποτέλεσμα της συμφωνίας που ανακοινώθηκε σήμερα λαμβάνει πλήρως υπόψη και σέβεται τις ευαισθησίες των αγροτών και των κατασκευαστών της ΕΕ. Υπό αυτή την έννοια, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θέσει όλες τις λεπτομέρειες αυτής της συμφωνίας στη διάθεση του κοινού το συντομότερο δυνατό.
Ενώ βλέπουμε θετικά ορισμένες πτυχές που παρουσιάστηκαν σήμερα σχετικά με την ευθυγράμμιση των προτύπων και των μηχανισμών διασφάλισης, συμπεριλαμβανομένου και του αντίκτυπου σε επίπεδο κρατών μελών, εξακολουθούμε να ανησυχούμε για το αποτέλεσμα σχετικά με την προστασία ευαίσθητων τομέων και τον πιθανό αποκλεισμό ορισμένων παραγωγών, όπως το κριθάρι ή η αιθανόλη, από τέτοιους μηχανισμούς.
Αναμένουμε με ανυπομονησία τις πλήρεις λεπτομέρειες αυτής της νέας συμφωνίας κατ’ αρχήν για περαιτέρω ανάλυση και εν τω μεταξύ επιθυμούμε να υπογραμμίσουμε ότι μια βιώσιμη και δίκαιη εταιρική σχέση με την Ουκρανία πρέπει να προστατεύει τόσο τους αγρότες όσο και τους κατασκευαστές μας, καθώς και τους κοινούς μας μακροπρόθεσμους στόχους».